Maandagochtend, een nieuwe week begint, en Raphael en ik begeven ons naar Katoto Secondary School. Ons doel: een openhartig gesprek voeren met een aantal studenten over mentale gezondheid en middelengebruik. Het duurt niet lang voordat we omringd zijn door 16 nieuwsgierige gezichten, een diverse groep studenten tussen de 16 en 18 jaar oud. Het verbaast me hoe snel ze zich op hun gemak voelen, klaar om openlijk te praten over hun gedachten en gevoelens met betrekking tot mentale gezondheid en persoonlijke ervaringen.
De redenen die ze aangeven voor het gebruik van alcohol of drugs variëren van stress (door school, vriendschappen of ouderlijke conflicten), de behoefte aan ‘Dutch Courage’, groepsdruk, misvattingen over de effecten van bepaalde middelen (bijv. cannabis roken maakt je slim), tot het onderdrukken van gevoelens, het streven naar een tijdelijk gevoel van welzijn of energie, en het beginnen op jonge leeftijd vanwege tradities.
Een intrigerende lijst van populaire middelen in Malawi en hun gemakkelijke verkrijgbaarheid wordt gedeeld. Terwijl bekende zaken zoals alcohol, cannabis en medicatie niet nieuw voor me zijn, komt ‘Cuba’, Ngilimbo en buskruit als verrassingen. ‘Cuba’ wordt bijvoorbeeld tussen de onderlip en tanden gestopt, Ngilimbo wordt gemaakt van poeder van een auto-uitlaat. Een student deelt zijn gedwongen ervaring met buskruit, waarbij hij kortstondig ‘high’ werd. Een andere studente vertelt eerlijk over haar eigen worsteling met alcohol en drugs, gebruikt als een vlucht uit de constante conflicten tussen haar ouders.
Het gesprek gaat verder over de beperkte mogelijkheden op school om persoonlijke problemen te bespreken. Opvallend is het gebrek aan vertrouwenspersonen op school en het sociale stigma rondom het bespreken van problemen met vrienden. Dit wordt versterkt door overtuigingen dat ze het zelf moeten oplossen, dat mannen niet horen te huilen, de angst om zwak over te komen, of simpelweg een gebrek aan onderling vertrouwen. Het bestaande beleid op school, waarbij een onder invloed verkerende student slechts een gesprek krijgt en bij herhaling van het gedrag van school wordt gestuurd zonder verdere hulp, wordt kritisch besproken. De voor- en nadelen worden afgewogen in het licht van effectieve ondersteuning.
Hoewel er verschillende clubjes op school zijn, van geloof tot sport, ontbreekt een specifiek initiatief voor mentale gezondheid. Aan het einde van het gesprek hebben we een Facebook-groep opgericht waar de meeste studenten zich bij hebben aangesloten. Hier kunnen ze elkaar vinden wanneer nodig. Bovendien hebben we het idee geopperd om een Mental Health Club op te richten op school. Het hoogtepunt van de dag was wellicht dat twee studenten Raphael benaderden voor individuele gesprekken, aangevend dat ze hier behoefte aan hebben.
Dit gesprek was niet alleen een moment van openheid maar opende tevens deuren naar nieuwe kansen. Het benadrukt de dringende behoefte aan een meer uitgebreid ondersteuningssysteem op scholen en binnen de gemeenschap. Onze hoop is dat dit initiatief niet alleen individuen helpt, maar ook een beweging start voor een beter begrip van mentale gezondheid op Katoto Secondary School.
Wil jij ons helpen?
Jouw financiële bijdrage kan het verschil maken in het leven van jongeren met verslavingsproblematiek. Zoals je hierboven hebt gelezen, is deze hulp echt wel nodig! Via deze link kun jij ons helpen. Hartelijk dank!